SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Sürdürülebilirlik, dünyada ilgi gösterilen bir kavram haline gelmiştir. Ekosistemde sürdürülebilirliği sağlamak, ekonomik, çevresel ve sosyal olmak üzere üç ayrı kategoride ele alınmakla birlikte hepsinin ortak noktasında “insan” yer almaktadır. Şirketlerin insana verdikleri değer göstergesi olarak olumsuz çalışma koşullarını iyileştirmek, çalışanların sağlığını korumak için sürdürülebilir iş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamalarını benimsemeleri gerekmektedir.

 

Sürdürülebilirlik ilk zamanlarda çevreye karşı olumsuz etkilerin azaltılması için geliştirilen bir yaklaşım olarak görülmüştür. Bu konsept yerini “sürdürülebilirliğin üç ayağı” olarak tanımlanan sosyal, ekonomik, çevresel boyutu savunan yaklaşıma bırakmıştır. John Elkington tarafından 1997 yılında geliştirilen “Triple Bottom Line” yaklaşımı, bu üç alandan birinin ihmalinin diğerlerini tehlikeye atacağını belirtmektedir. Sürdürülebilirlik, sosyal, ekonomik ve çevresel olarak beraber ele alındığında şirketler, paydaşlar ve toplum için yarar sağlamaktadır. Sürdürülebilirlik, dünyaya önemli faydalar sağlayacak sosyal, ekonomik ve çevresel yaklaşımla birlikte entegre bir gelişme olarak düşünülmüştür.

 

Sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlar günümüzde sürdürülebilirliğin sağlanması için bir arada ele alınmaktadır. Başka bir ifadeyle, tüm sistemler (ülkeler, işletmeler veya bireyler), sürdürülebilirliği sağlamak için bu üç boyutu bir arada değerlendirmek ve karşılıklı ilişkileri analiz etmek zorundadır. Ancak bu analizlerin yapılabilmesi için belli prensipler doğrultusunda oluşturulmuş olan standartlara ihtiyaç duyulmaktadır. Nitekim bu gereksinim sürdürülebilirlik raporlarının oluşmasına neden olmuştur. Genel itibariyle raporlamanın temelinde, paydaşların ve menfaat sahiplerinin işletmeyle ilgili bilgi elde etme ve karar vermelerini sağlamak yatmaktadır. Sürdürülebilirlik raporları da ekonomik, çevresel ve sosyal göstergeleri içererek işletmelerin sürdürülebilir uygulamalara doğru ilerlemesini sağlamakta, böylelikle paydaşların beklentilerine cevap verebilmeleri ve onların sürdürülebilirlikle ilgili bilgi elde edebilmeleri için gereken zemini hazırlamaktadır. raporlama ilkeleri de dahil olmak üzere, kurumların ekonomik, çevresel ve sosyal performanslarını ölçmeleri ve raporlamaları için kullanmaları gereken prensip ve göstergeleri belirlemektedir .

 

 

Ekonomik

Ekonomik Performans

Piyasa Varlığı

Dolaylı Ekonomik Etkiler

Satın Alma Uygulamaları

 

Çevresel

Malzemeler

Enerji

Su

Biyolojik Çeşitlilik

Emisyonlar

Atık Sular ve Atıklar

Ürün ve Hizmetler

Uyum

Nakliye

Genel

Tedarikçinin Çevresel Bakımdan Değerlendirilmesi

Çevresel Şikâyet Mekanizmaları

 

 

Sosyal Alt Kategori:

İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yaraşır İş

İstihdam

İşgücü/Yönetim İlişkileri

İş Sağlığı ve Güvenliği

Eğitim ve Öğretim

Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği

Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret

Tedarikçinin İşgücü Uygulamaları Bakımından Değerlendirilmesi

İşgücü Uygulamaları Şikâyet Mekanizmaları

 

Sosyal Alt Kategori: İnsan Hakları

Yatırım

Ayrımcılığın Önlenmesi

Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı

Çocuk İşçiler

Zorla veya Cebren Çalıştırma

 

Sosyal Alt Kategori:

Toplum

Yerel Toplumlar

Yolsuzlukla Mücadele Kamu Politikası

Rekabete Aykırı Davranış

Uyum

Tedarikçinin Toplum Üzerindeki Etkiler Bakımından Değerlendirilmesi

Toplum Üzerindeki Etkilere İlişkin Şikâyet Mekanizmaları

 

Sosyal Alt Kategori:

Ürün Sorumluluğu

Müşteri Sağlık ve Güvenliği

Ürün ve Hizmet Etiketlemesi

Pazarlama İletişimi

Müşteri Gizliliği

Uyum

 

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN FAYDALARI ÇEVRESEL FAYDALAR

-Ekosistemin korunması ve biyolojik çeşitliliğin artırılması

-Hava ve su kalitesinin artırılması

-Katı atıkların azaltılması

-Doğal kaynakların korunması

 

EKONOMİK FAYDALAR

-İşletme giderlerinin azaltılması

-Mülk değerinin ve kazancının artırılması

-Çalışanların verimliliğinin ve memnuniyetinin artırılması

-Ekonomik performansın yükselmesi

 

-TOPLUMSAL FAYDALAR

-Hava, sıcaklık ve akustik çevrenin iyileştirilmesi

-Kullanıcı konfor ve sağlığının güçlendirilmesi

-Toplumsal altyapı gerginliklerinin azaltılması

-Genel hayat kalitesine katkıda bulunması

 

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÖLÇÜTLERİ

Çevresel boyut Atıklarda azalma var mı?

Hava kirliliği engellenebiliyor mu?

Üretilen malzeme çevre için zehirli mi?

CO2 emisyonunu azaltıyor mu?

Doğada var olan biyolojik çeşitliliğinin korunmasını sağlıyor mu?

Malzeme toprağın niteliği için zararlı etkisi var mı?

Malzeme çevredeki kokuların emilimini sağlıyor mu?

Üretilen malzeme geri dönüştürülebilir özelliğine sahip mi?

Yeniden kullanılabilme kapasitesi yüksek mi?

Görsel açıdan çevre kirliliği engellenebiliyor mu?

Gürültü kirliliğinin oluşmamasını sağlıyor mu?

Tüketilen enerji miktarı az mı?

Doğal ve yerel kaynaklardan elde edilebiliyor mu?

Su kirliliği engellenebiliyor mu?

Ekonomik boyut Hammaddelerin depolanacağı yere taşınması sırasında tüketilen enerji miktarının az olması sağlanabiliyor mu?

Taşıma maliyeti azaltılabiliyor mu?

Bakım onarımı kolay mı?

Dayanıklı ve uzun ömürlü mü?

Mal ve hizmet sunumunda daha az materyal kullanılmasını sağlıyor mu?

Sosyal boyut Malzeme bölgenin sosyal dokusuna uygun mu?

Sağlıklı bir çevre sağlayabiliyor mu?

Malzeme insanoğlu için güvenliği sağlayabiliyor mu?

İnsanların barınma ihtiyacını karşılıyor mu?

İnsan gereksinimleri olan eğitim, kültürel etkinlikler, uygun iş ve ev gibi sosyal dengeleri sağlayabiliyor mu?

Yerel iş gücünün desteklenmesini sağlıyor mu?