GAP BELGESİ (İYİ TARIM UYGULAMALARI)
1990 yılında Avrupa market zincirleri ve tedarikçilerinin birliği (EUREP) tarafından İyi Tarım Uygulamaları (GAP) kurulmuştur. Başlangıçta ismi EUREGAP iken sonrasından Global Gap olarak adlandırılmıştır. Hali hazırda dünyanın en yaygı tarım Sertifikası programlarından birisi haline gelmiştir. Standardın temel konuları; Gıda Güvenliği, Çevre Koruma, Mesleki Sağlık, Güvenlik ve Hayvan Refahı’dır. Bu uygulamalarda ki amaç tarımsal üretim sisteminin sosyal açıdan yaşanabilir, ekonomik açıdan kârlı ve verimli, insan sağlığını koruyan, hayvan sağlık ve refahı ile çevreye önem veren bir hale getirmek için uygulanması gereken işlemler olarak tanımlanmaktadır.
Bu sistem ile beraber, tarımsal ürünler daha sağlıklı çevre ve iklim koşullarında yetiştirilebilmektedir. İyi tarım uygulamaları çerçevesinde üretim yapan çiftçilerin ürünlerinde zararlı bir hiçbir mikrop, zehir vs. bulunmamaktadır. Bu da insanların daha sağlıklı ürünler tüketmesini sağlamakta ve gıda ürünlerinden herhangi bir hastalık bulaşmasını engellemektedir.
İyi Tarım Uygulamaları, kaliteli üretimi, iş güvenliğini ve üretim sonrasındaki süreçlerde hijyenik koşulları esas aldığından aşağıda verilen standartlar ile de iç içedir diyebiliriz.
- ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi
- ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi
- OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi
GAP Belgesinin Faydaları Nelerdir?
- Üretimi sırasında tüketicinin bulunduğu ülkenin tarımsal mevzuatı ve ürünün yetiştirildiği ülkenin tarımsal mevzuatına uygun işlemler yaptığını gösterir.
- Üreticinin ürününün güvenilirliğini, kalitesini ve değerini artırır.
- Üretim miktarı ve kalite kayıpları önlenir.
- İhracatçılar bu uygulama ile tarife dışı engelleri aşmış olur.
- Uygulama ile birlikte ihracatçılar daha geniş pazarlara ulaşırlar.
- Ürünün izlenebilirliği ve sağlıkla ilgili risklerinin azaltılması ile artan talepler sayesinde daha fazla gelir elde ederler.
- Sürdürülebilir, çevreye karşı sorumluluk alan bir üretim, doğal hayatın ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik bir üretim yapılır.
- Tarımın çevreye olan zararlı etkilerinin azaltılmasını sağlar.
- Korumacı bir yönetim planı uygulanmış olur.
- Gıda güvenliği ve insan sağlığı ile ilgili riskleri azaltır.
- Ürünün kaynağı hakkında izlenebilirlik sağlar.
- Üründe kalite ve güvenilirliği sağlar.
- Tüketicilerin gıda kalitesi ve güvenliği ile ilgili talepleri başarı ile karşılanır.
İyi Tarım Uygulamaları, sadece tüketiciler değil, üreticiler için de birçok fayda sağlamaktadır. Bu uygulamaları, hayata geçiren çiftçilerin üretim süreçlerini daha verimli ve güvenli hale getirebilmesi mümkündür. Bunun yanında, iyi tarım uygulamalarının izlenebilirlik ve kayıt altına alma gereklilikleri ile üreticiler, daha kontrollü, hızlı ve kolay bir üretim yapabilmektedir.
İyi Tarım Uygulamaları Belgelendirme Süreci
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İyi Tarım Uygulamaları kapsamında İyi Tarım ve Uygulamalarına ilişkin yönetmeliğe göre tarımsal ürünlerin İyi Tarım Uygulamaları (İTU) şartlarına göre belgelendirilmesi, Bakanlık tarafından verilen yetkiyle, özel ve bağımsız belgelendirme kuruluşları tarafından gerçekleştirilmektedir. Tarım ürünleri satın alan bazı müşteriler, bazı durumlarda bu ürünleri üreten kişi ya da kurumların üretim tesislerini ve süreçlerini yakından görmek isteyebilmektedir. Bu bağlamda, bu uygulamalar doğrultusunda üretim yapıldığında, süpermarket, bayi vb. gibi müşteri veya aracı kurumların denetimlerine hazırlıklı olunmaktadır. Denetime girecek işletmenin grup üreticisinin kendisini tanımladığı bir tüzel kişiliğe sahip olması gerekmektedir. Grubun iyi tarım uygulamalarına yönelik olarak geliştirilmiş bir kalite yönetim sistemini kurmuş ve uyguluyor olması gerekmektedir.
GAP Belgesi alma sürecini maddeler halinde sıralarsak;
- İşletmede kurulu bir sistem yoksa Sistem Kalite Dokümantasyon danışmanlığı alınır. (Danışman firma vasıtasıyla veya firma kendi bünyesinde bu çalışmaları yapabilir.)
- Kuruluş Denetime hazır ise belgelendirme kuruluşuna müracaat edilir.
- Teklif alınır.
- Teklif imzalandıktan sonra denetim sözleşmesi yapılır.
- Denetim tarihi planlanır.
- Dokümanlar kontrol edilir.
- Saha denetimi yapılır.
- Eksiklik yoksa tetkik tutanağı belgelendirme onayına sunulur. (Eksiklik varsa eksikliklerin kapatılması için süre verilir.)
- Belge onayı verilir.
- Global GAP veri tabanında onay yayını sağlanır.
GAP Belgesi müracaatında istenen evraklar;
- Kuruluş resmi evrakları
- Kuruluşa ait imza sirküleri
- Vergi levhası
- İletişim bilgileri
- Ürüne ait bilgiler
- Üretim saha bilgileri, yer bilgileri ve hasat dönemleri, başvuruda istenen bilgilerdir.
Bu hizmet sürecinde sağlanan süreç aşağıdaki verilen maddeler halinde ilerler. Detaylı bilgiye sahip olmak için bizlerle iletişime geçebilirsiniz.
- Mevcut durum değerlendirmesi
- Ön hazırlık
- Kalite hedefleri ve politikaların hazırlanması
- Organizasyon şeması oluşturulması
- Temel eğitimlerin verilmesi
- Görev tanımları ve kilit personel sorumlulukları
- Prosedürlerin hazırlanması
- İş güvenliği ve emniyet uygulamaları
- Çevre yönetim sistemi uygulamaları
- İç denetim
- YGG
- Belgelendirme firmasına karar verilmesi